Co to jest granit?

Granit to powstała z magmy skała, utworzona w wyniku trwającego wiele lat procesu ochładzania. Jeden z najpopularniejszych kamieni na świecie. Wykorzystywany głównie w branży budowlanej. Jego mocną i wytrzymałą strukturę oceniono na 7 w skali Mohsa, która w dziesięciostopniowej skali ocenia twardość minerałów.

Definicja granitu

Granit to magmowa skała polimineralna o dużym uziarnieniu. Oznacza to, że w jej skład wchodzi wiele różnych minerałów. Wśród nich znajdują się kwarc, skaleń alkaliczny, mika i plagioklaz. Granit zawiera również m.in. amfibiole, czyli grupę minerałów skałotwórczych, krzemianów i glinokrzemianów. Od zawartości procentowej kwarcu i skalenia zależy, czy skałę można już nazwać granitem. W przypadku kwarcu zawartość ta musi wynosić od 20 do 60%, natomiast jeżeli chodzi o skaleń, jest to przedział między 60 a 90%. Granit charakteryzuje się różnorodnością zabarwienia, które zależne jest od regionu, w którym występuje, a także składu zawartych w nim minerałów. Należy on do skał magmowych głębinowych.

Geneza granitu

Nazwa granitu wzięła się od łacińskiego słowa granum, oznaczającego ziarno. Jest to ściśle związane z wyglądem tej skały, którą tworzą kryształy, tzw. ziarna granitu. Powstają one w wyniku schładzania płynnej magmy znajdującej się we wnętrzu Ziemi. 

Proces ochładzania magmy jest długotrwały, trwa nawet kilka milionów lat. W czasie jego trwania zewnętrzne warstwy Ziemi ściskają skałę. Wytwarzany w ten sposób granit staje się twardy i wytrzymały. Jego budowa jest zależna od wielu czynników. Przede wszystkim od panującego ciśnienia, składu chemicznego i tempa stygnięcia magmy. Na strukturę granitu ma także wpływ temperatura panująca podczas procesu wytwarzania.

Skład i barwa granitu

Kwarc, skaleń i mika to główne minerały wchodzące w skład granitu. Mika, zwana również łuszczykiem, to zauważalne błyszczące drobinki. Kwarc to podstawowy budulec granitu, zazwyczaj jego zawartość waha się miedzy 20 a 60%, zawartość skaleni to nawet 80%. Inne minerały tworzące granit to m.in. ortoklaz i biotyt. Dzięki takiemu składowi granit jest bardzo twardą skałą, która cechuje się dużą wytrzymałością. Zaletą granitu jest, że pomimo swojej solidności i mocnej formy, da się go pociąć i nadać mu inny kształt. Jest to doceniane, np. w branży budowlanej czy pogrzebowej.

Na rodzaj zabarwienia granitu wpływ ma połączenie magmy i minerałów tworzących tę skałę. Kwarc zabarwia granit na biało, skaleń potasowy na różowo, a biotyt na czarno. Moskal nadaje natomiast żółty odcień, amfibol to z kolei kolor czarny lub zielony.

Zabarwienie granitu zależy również od położenia geograficznego. W Polsce wydobywany jest w większości grafit koloru jasnoszarego, ale można również spotkać kolor różowy, żółty czy czerwony.

Występowanie i wydobycie granitu

Granit wydobywany jest w kopalniach na całym świecie. W Polsce jego największe złoża znajdują się na Śląsku, głównie w  paśmie Karkonoszy. Spotkać go można również w Tatrach. Jednym z najbardziej popularnych jest granit strzegomski, którego wiek datowany jest na około 300 milionów lat. Cechuje go jasnoszare zabarwienie i widoczność kryształów gołym okiem. Drugim większym zagłębiem granitu w Polsce jest Strzelin. Kolorystyka tego granitu jest bardzo rozpięta, od koloru szarego, przez żółty, aż po różowy.

Granit wydobywany jest praktycznie na każdym kontynencie, jednak największy kamieniołom znajduje się w Stanach Zjednoczonych, w Karolinie Północnej. Ponadto złoża granitu znajdują się również w Chinach, Indiach, RPA, Rosji i we Włoszech.

Najbardziej znaną na świecie odmianą granitu jest ten o nazwie Van Gogh. Wykorzystywany jest on do produkcji blatów kuchennych i łazienkowych. Jego kolorystyka to prawdziwe dzieło sztuki. Wydobywany w Brazylii, ma wyjątkowy i niepowtarzalny niebieski kolor.

Jak wykorzystywany jest granit?

Granit ze względu na swoją strukturę i dużą wytrzymałość, używany jest przede wszystkim w branży budowlanej. Wykorzystuje się go m.in. do produkcji płyt okładzinowych do licowania ścian. Ponadto granit jest materiałem stosowanym do budowania parapetów, poręczy, posadzek czy schodów. Oprócz prac wykończeniowych, skały tej używa się do budowy pomników i monumentów.

Sektor pogrzebowy również korzysta z trwałych właściwości granitu. Nagrobki, płyty i pomniki produkowane z tego rodzaju materiału są bardziej odporne na zniszczenia mechaniczne, a także te wywołane np. złymi warunkami atmosferycznymi.

Granit ma również praktyczne zastosowanie w budowie dróg i infrastruktury publicznej. Mosty, drogi, chodniki, krawężniki także budowane są z tego kamienia. Jego odporność na zniszczenia, trwałość i odpowiednia struktura, pozwalają na wykorzystanie go w tej sferze.

Ciekawostką potwierdzającą, że jest to bardzo solidny materiał budowlany, jest fakt, że z granitu budowano wielkie świątynie i piramidy, np. komory w piramidzie Cheopsa, która liczy sobie około 4,5 tysiąca lat.

Dodatkowym atutem, który wpływa na atrakcyjność i chęć używania granitu w projektach budowlanych jest jego niepowtarzalny wygląd i różnorodność, bardzo trudno bowiem znaleźć dwie takie same płyty. Sprawdź również nasz temat – czerń i biel w łazience